خلاصه ای بر هنر پتینه کاری

‌معنی لغوی هنر پتینه کاری

در این بخش قصد داریم شما را با هنر پتینه کاری آشنا کنیم.

پتینه (Patina) در معنای اصلی کلمه به خوردگی سبز رنگ در فلز مس و اجسام پتینه گفته می شود.

در حیطه هنر، پتینه‌کاری به معنای کهنه کردن اجسام و کارهای هنری با بهره‌گیری از رنگ و بافت و ایجاد نمایی کهنه و فرسوده شده یا اکسیدشده است.

در پتینه کاری با کمک رنگ‌های پوشاننده، روشن‌کننده و تیره‌کننده، و مات‌کننده، به اشیا حالتی فرسوده، خورده شده، و کهنه داده می‌شود.

اولین اطلاعات مربوط به پتينه کاری مربوط به توليد محصولات مس توسط یک انسان به هزاره سوم قبل از میلاد اشاره دارد.

بعد از آن به طور مداوم با پتينه مس از انواع مختلف مواجه میشویم،در رنگهای سبز، زيتونی، سياه و سفيد، قرمز، آبی، خاکی و… . به خصوص بسیاری از سایه زنگار روی سکه های باستانی از آلیاژ مس است.

لغت پتینه در معماری

اما این اصطلاح در صنعت معماری داخلی به هنری اطلاق می گردد که توسط نقاشان ساختمان و با استفاده از رنگ های دکوراتیو با ابزارهای مختلف به حالت های سه بعدی، مات و … روی انواع سطوح اجرا می شود.

پتینه‌کاری به نوعی یادآور نماهای قدیمی و دکورهای سلطنتی منازل و کاخ‌های دوران گذشته است.

هنر پتینه کاری استفاده از رنگ های مختلف  و ترکیب آن ها در کار به صورتی است که بتواند به کار بعد ببخشد و برجستگی و فرو رفتگی هایی را در آن ایجاد کند.

یا به‌عبارتی از رنگها و ابزار برای ایجاد بافت‌های بصری زیبا و متنوع استفاده کند.

ریشه اصلی این نوع دکور از ایتالیاست.

اگر به طراحی داخلی کاخ ها و خانه های سلطنتی قدیمی ایرانی و خارجی، بالاخص کاخ های ایتالیایی و انگلیسی، دقت کنید رد پای این هنر ستودنی را خواهید یافت.

هنری که در حال تولد دوباره در صنعت مدرن دکوراسیون داخلی است.

انواع هنر پتینه کاری

پتینه کاری می‌تواند برجسته یا تخت (فلت) باشد که بسته به دکوراسیون داخلی نوع آن انتخاب می شود.

دسته بندی اصلی این هنر دو نوع کلاسیک و مدرن است.

در نوع کلاسیک عموما هنر پتینه کاری‌ جلوه‌ای قدیمی به خانه می‌بخشند. پتینه کاری ورقه طلای برجسته که در قدیم بسیار کاربرد داشته، یکی از انواع کلاسیک است.

در نوع دیگر از پتینه کلاسیک می‌توان نقش سنگ، آجر یا ترک را روی سطح مورد نظر اجرا کرد.

یکی از انواع پرطرفدار پتینه، کهنه کاری است که با استفاده از این تکنیک می‌توان دیوار یا حتی وسایل خانه را به یک قطعه‌ی آنتیک تبدیل کرد؛

این کار با استفاده از یک روغن مخصوص به نام شاپون (یا شاپان) روی سطح مورد نظر اجرا می‌شود.

در انواع مدرن‌تر هنر پتینه ،از پوشش ابروباد و آسمان یا طرح فرشته به عنوان الگوی پوشش استفاده می‌گردد و یا می‌توان با استفاده از تکنیک‌های رنگ آمیزی، طرح چوب یا پوششی نقره‌ای را روی سطح اجرا کرد. هنر پتینه کاری را می‌توان روی هر سطحی اجرا کرد؛ از دیوار گچی و رنگ خورده و کاغذ دیواری شده گرفته تا سطوح چوبی وسایل خانه یا ستون‌ها.

نمای خارجی و داخلی کلیساها عموما با این نوع معماری تزئین شده اند.

هنر پتینه کاری در معماری نوین

امروزه با پیشرفت علوم معماری و ديزاين و ابداع سبکهای نوین و همچنین متريال های جدید، افکتهاي مدرن و جالبی به خانواده رنگهای هنر پتينه علاوه گردیده است که به آنها نمای دکوراتيو و چشم نواز مي بخشد، استفاده از رنگها و افکتهاي متنوع و جذاب در اجرای پتينه تحولی نو در صنعت معماری بوجود آورده است و بدون توقف همچنان در حال تکامل و پيشرفت است. در هنر پتينه کاری بافتها و افکتهاي متنوع و زیبایی توسط رنگها و ابزارهای مختلف با استفاده از خلاقیت فردی بروی سطوح کار ايجاد می‌گردد و به هنرمند و ديزاينر يا طراح داخلی اجازه ميدهد که دیوارهای بی روح را تبدیل به سطوحی چشم نواز و زيبا کند.

رنگ های دکوراتیو یا پتینه تنوع و تمایز را برای زندگی امروزی به ارمغان آورده اند.

به بیان بهتر وجه تمایز خانه ها از یکدیگر هستند.

دیگر نیازی به طرح های آماده بازاری برای پوشش محیط زندگی و یا کاری نیست.

از این پس هر سلیقه ای و یا هر نوع احساسی می تواند تبدیل به پوششی هنرمندانه شود.

همان‌گونه که افکار و احساسات افراد از یکدیگر متمایز است می‌بایست جلوه‌های بصری محیطی نیز با یکدیگر تفاوت داشته‌باشد.

امکانات جدید و صنعتی اجازه می‌دهد که تکنولوژی را با هنر درهم آمیزیم و طرح‌هایی نو و بدیع ایجاد کنیم.

مزایای هنر پتینه کاری

دلیل رواج این نوع از  دکور مزایایی است که نسبت به سایر طراحی های داخلی یا خارجی ساختمان دارد.

که عمده ترین آنها امکان ایجاد طرح های خاص طبق نظر افراد و به صورت شخصی سازی شده، می باشد.

استفاده از کاغذ دیواری یا رنگ ها، طراح را محدود به انتخاب از یک مجموعه از پیش تعریف شده می کند درحالی که هنر پتینه کاری درست مانند یک اثر ساخت دست هنرمند، منحصر به فرد و یگانه است.

دلیل بعدی این است که اجراي پتينه كاري روي هر سطحي امكان پذير مي‌باشد.

پوشاندن ترك و موج هاي ديوار و سقف ها، از ديگر مزاياي آن است.

اجرای پتینه به‌سرعت صورت می‌گیرد و مشکلاتی مانند بوی رنگ یا ریختن مواد رنگی در محیط خانه به‌وجود نخواهد‌آمد.

قابلیت شستشو داشته و در هر بخش از بنا بدون نگرانی از چگونگی تمیز کردن، قابل اجراست.

در عین حال به علت استفاده از بافت و رنگ های متنوع نسبت به سطوحی که با رنگ یا کاغذ دیواری پوشانده می شوند؛ دیرتر کثیف شده و گرد و غبار و لکه را کمتر نشان میدهد. در صورت زخمی شدن سطح پتینه یا ایجاد ترک در آن، ترمیم و بازسازی در کمترین زمان و بدون باقی ماندن رد ترمیم، امکان پذیر است.

در مورد بعضی از پتينه های برجسته قابلیت رنگ شویی مجدد و تغيير رنگ در حداقل زمان وجود دارد.

مقایسه هنر پتینه کاری با کاغذ دیواری

کاغذ دیواری رایج ترین نوع دکور داخلی فعلی در خانه های ایرانی جهت پوشش دیوار هاست.

که به علت مزایای چشمگیری که پتینه نسبت به کاغذ دیواری دارد در حال جایگزین شدن با این هنر می‌باشد.

از جمله این مزایا دوام و ماندگاری پتينه است.

و اينکه میتوان لایه های جديد پتينه را مستقيما بروی لایه های قدیمی پتينه شده، به کار برد، و همچنین کاملا قابل شستشو بودن آن و عدم تغيير رنگ تحت تاثیر نور خورشيد. و همچنین پوشش ضد استاتیک بودن اکثر پتينه ها که دیوارها را از گرد و غبار محافظت ميکنند.

در نهایت لازم‌به‌ذکر است که پتینه کاری دیوار منازل جز يكي از پرطرفدارترين بازسازی‌های ساختمان در سرتاسر دنياست.

که اخیرا در كشور ما نیز به شكل قابل قبولي ورود پيدا كرده و خوشبختانه مورد استقبال افراد تجلل پسند جامعه نیز قرار گرفته است.