نوشته‌ها
پتینه چوب
پتینه کردن مصنوعات چوبی،از قدیمی ترین رشته های پتینه کاری محسوب می شود که متاسفانه در ایران توجهی به آن نشده و اکثریت پتینه کاران با آن نا آشنا هستند و از نظر آنها، پتینه فقط مختص به پتینه دیوار،و پتینه سقف می باشد،در صورتیکه پتینه بسیار گسترده می باشد
در بحث پتینه چوب،انشعاب و گستردگی بسیار فراوان است و این نوع پتینه دارای سابقه خیلی زیادى می باشد،در این مقاله سعی می شود بحث پتینه چوب و گستردگی آنرا مورد توجه قرار دهیم.
انواع پتینه چوب،بدین شرح می باشد:
پتینه مبلمان،پتینه صندلی،پتینه بوفه،پتینه میز،پتینه ویترین،پتینه میز بار،پتینه کنسول،پتینه میز جلو،پتینه استند،پتینه تخت
در ادامه و به تدریج،درباره تک تک این پتینه ها بصورت مفصل صحبت خواهیم کرد امیدواریم مورد توجه و استفاده تمامی شما دوستان پتینه کار قرار بگیرد.
از دیرباز مصنوعات چوبی در منازل به عنوان رکن اصلی آسایش وجود داشتند،بنابراین زیبایی آنها بسیار مورد توجه بود،پتینه روشی بسیار مقبول برای زیبایی بخشیدن به مصنوعات چوبی بود و به مرور زمان،انواع تکنیکهای پتینه توسط اساتید خلاق،و علاقمند ابداع شد.
پتینه مبلمان نیز از همین قاعده مستثنی نیست،در گذشته های نه چندان دور که مواد شیمیایی مانند امروز فراوان نبود،از مواد گیاهی که اتفاقأ بسیار با کیفیت و با دوام و بی ضرر بودند برای پتینه کاری مبلمان چوبی استفاده می شد،که دارای عمر بسیار طولانی بودند.
برای پتینه از گیاهان رنگی یا پودر ریشه گیاهان استفاده می شد و برای ماندگاری آن از لاک الکل و یا صمغهای گیاهان استفاده می شد،و هم اکنون در آثار قدیمی و موزه ها و خانه های تاریخی این پتینه های زیبای گیاهی بروی مبلمان را می بینیم که به مانند روز اول تازه به نظر می رسند.
پتینه کاری چوب
پتینه کاری چوب چیست
در واقع پتینه کاری چوب ، به ترکیب چند رنگ و ایجاد لایه‌های رنگی متفاوت بر روی چوب قلمداد میشود.
با استفاده از هنر پتینه کاری می توان اجسام چوبی را به حالت کهنه در آورد.
با کمک بافت های کهنه کاری شده و اکسید شدن می توان روی اجسام شیار هایی ایجاد کرد تا کهنه به نظر برسند.
پتینه کاری به عنوان رنگ در ساختار چوبی یا پوشش طبیعی درنظر گرفته شده که با توجه به تیرگی چوب و هر گونه تغییری که در بافت، سطح و رنگ چوب بدست می آید سنجیده می شود.
انواع پتینه کاری چوب:
پتینه به وسیله رنگ های حلال در آب
پتینه روی چوب با لاک الکل
پتینه روی چوب با شاپان
پتینه کاری چوب با رنگ روغنی
برای پتینه کاری چوب را خشک و از موادی روی چوب استفاده میکنند تا چوب اکسید و آماده‌ی رنگ کردن شود.
چوب ها انواع مختلفی دارند و از نظر بافت و انسجام با یکدیگر متفاوت اند.
و به دو دسته نرم و سخت تقسیم می شوند که هر کدام کارایی خاصی دارند.
رنگ پذیری چوب نسبت به بافت و تراکم چوب متفاوت است.
بعضی از رنگها ذاتا پوششی هستند.
با اجرای آنها بر روی چوب امکان پیدا بودن موج‌های چوب وجود ندارد.
مانند رنگهای روغنی که در بازار رایج هستند و برای سطوحی مانند دیوارها یا درب و پنجره به کار می‌روند.
هدف اکثر پتینه کاری های روی چوب نمایان بودن رگه ها و گره های چوب است.
به‌طوری‌که رنگ کلی طرح همزمان عوض شده و در برخی از اجراها کهنه‌کاری نیز به مراحل افزوده میشود.
معروف ترین نوع چوب موجود در بازار ایران چوب روسی است.
که با استفاده از تکنیک های سندبلاست مراحل اولیه آماده سازی برای پتینه کاری روی آن اجرا می گردد.
سندبلاست در پتینه کاری چوب
تکنیک سندبلاست با توجه به افزایش مدل های رنگی و به هدف افزایش مقاومت چوب اجرا میشود.
و در واقع فرایندی است که طی آن ذرات ریز ساینده بر روی سطح با فشار زیاد باد پاشیده میشود.
ژنرال بنجامین تیلمن آمریکایی کاشف این شیوه است.
هنگامی که در قرارگاه نظامی محل خدمت ژنرال طوفان شن در حال وزیدن بود، چیزی توجه او را به خود جلب کرد قسمتی از شیشه پنجره اتاق بر اثر برخورد شن، مات و زبر شده بود این مسئله باعث ایجاد جرقه‌ای در ذهن بنجامین تیلمن شد تا دستگاهی بسازد که بتواند شن را با سرعت زیاد پرتاب کند.
و بدین ترتیب بنجامین پدر سندبلاست دنیا لقب گرفت.
امروزه از این روش جهت زدودن چربی، غبار، زنگ، جرم، رنگ و … از سطح اشیاء مختلف خصوصاً فلزات استفاده میشود.
به نحوی که اگر شما یک تکه آهن قراضه زنگ زده را به یک کارگاه سندبلاست بسپارید بعد از تحویل، اولین فکری که به ذهن شما خطور می‌کند این است که حتماً یکه قطعه آهن نو باکار قبلی شما تعویض شده است.
امروزه این روش به‌عنوان یک صنعت بازیافت با حداقل هزینه شناخته میشود.
سندبلاست توانسته جای خود را در صنایع دیگری از جمله صنایع چوبی باز کند.
چوب روسی یا نراد یکی از چوب‌های غیر همگن است که بافت بسیار نرمی دارد.
همین مسئله می‌تواند موجب مشکلات جانبی زیادی شود.
(مثل ضربه پذیری بالا، عدم مقاومت در برابر رطوبت، اشعه یو وی آفتاب و عوامل جوی، ترک خوردن و تاب برداشتن و غیره)
عمل سندبلاست علاوه بر مرتفع کردن مشکلاتی که ذکر شد نقش و رگه‌های چوب را به نحو زیادی آشکار می‌کند به‌گونه‌ای که این رگه‌ها با دست قابل لمس می‌شوند.
نحوه اجرای هنر پتینه کاری چوب
برای پتینه کاری چوب ابتدا در امتداد رگه‌ها شروع به کشیدن فرچه سیمی بر روی کار میکنند.
به نحوی که وقتی در جهت خلاف موج‌ها روی چوب دست بکشیم شیارهایی را در کار احساس می کنیم.
پس از اتمام فرچه کشی سطح کار از رنگ رقیق شده استفاده میکنند.
سپس کیلر بر سطح چوب می‌پاشند تا رنگ ها تداخل پیدا نکند.
بعد از خشک شدن کیلر در جهت رگه های چوب بتونه کاری یکدست انجام داده و سنباده کشی میکنند.
پس از اتمام سنباده کاری، یک دست سیلر بر روی کار می‌پاشند.
و بعد از خشک شدنش پلی استر بر روی آن اجرا میشود.
با تغییر رنگ بتونه یا رنگ آستر فوری هزاران رنگ بی نظیر خلق میشود که هر کدام چشم انداز خاصی خواهد داشت.
روش‌های بعدی که برای پتینه کاری چوب استفاده میشود کهنه کاری روی چوب است که بیشتر روی اشیا و مبلمان و مجسمه ها کاربرد دارد.
در این روش از شاپان، رنگهای روغنی، پارفین و … استفاده میشود و هدف به وجود آوردن یک نمای کهنه کاری شده روی سطوح است.
در برخی از این نوع اجراها در مرحله های پایانی از ماده مخصوص ترک استفاده می کنند تا سطح کار جلوه متفاوتی را به خود بگیرد.
خلاصه ای بر هنر پتینه کاری
معنی لغوی هنر پتینه کاری
در این بخش قصد داریم شما را با هنر پتینه کاری آشنا کنیم.
پتینه (Patina) در معنای اصلی کلمه به خوردگی سبز رنگ در فلز مس و اجسام پتینه گفته می شود.
در حیطه هنر، پتینه‌کاری به معنای کهنه کردن اجسام و کارهای هنری با بهره‌گیری از رنگ و بافت و ایجاد نمایی کهنه و فرسوده شده یا اکسیدشده است.
در پتینه کاری با کمک رنگهای پوشاننده، روشن‌کننده و تیره‌کننده، و مات‌کننده، به اشیا حالتی فرسوده، خورده شده، و کهنه داده میشود.
اولین اطلاعات مربوط به پتینه کاری مربوط به تولید محصولات مس توسط یک انسان به هزاره سوم قبل از میلاد اشاره دارد.
بعد از آن به طور مداوم با پتینه مس از انواع مختلف مواجه میشویم،در رنگهای سبز، زیتونی، سیاه و سفید، قرمز، آبی، خاکی و… . به خصوص بسیاری از سایه زنگار روی سکه های باستانی از آلیاژ مس است.
لغت پتینه در معماری
اما این اصطلاح در صنعت معماری داخلی به هنری اطلاق می گردد که توسط نقاشان ساختمان و با استفاده از رنگ های دکوراتیو با ابزارهای مختلف به حالت های سه بعدی، مات و … روی انواع سطوح اجرا می شود.
پتینه‌کاری به نوعی یادآور نماهای قدیمی و دکورهای سلطنتی منازل و کاخ‌های دوران گذشته است.
هنر پتینه کاری استفاده از رنگ های مختلف و ترکیب آن ها در کار به صورتی است که بتواند به کار بعد ببخشد و برجستگی و فرو رفتگی هایی را در آن ایجاد کند.
یا به‌عبارتی از رنگها و ابزار برای ایجاد بافت‌های بصری زیبا و متنوع استفاده کند.
ریشه اصلی این نوع دکور از ایتالیاست.
اگر به طراحی داخلی کاخ ها و خانه های سلطنتی قدیمی ایرانی و خارجی، بالاخص کاخ های ایتالیایی و انگلیسی، دقت کنید رد پای این هنر ستودنی را خواهید یافت.
هنری که در حال تولد دوباره در صنعت مدرن دکوراسیون داخلی است.
انواع هنر پتینه کاری
پتینه کاری می‌تواند برجسته یا تخت (فلت) باشد که بسته به دکوراسیون داخلی نوع آن انتخاب می شود.
دسته بندی اصلی این هنر دو نوع کلاسیک و مدرن است.
در نوع کلاسیک عموما هنر پتینه کاری جلوه‌ای قدیمی به خانه می‌بخشند. پتینه کاری ورقه طلای برجسته که در قدیم بسیار کاربرد داشته، یکی از انواع کلاسیک است.
در نوع دیگر از پتینه کلاسیک میتوان نقش سنگ، آجر یا ترک را روی سطح مورد نظر اجرا کرد.
یکی از انواع پرطرفدار پتینه، کهنه کاری است که با استفاده از این تکنیک میتوان دیوار یا حتی وسایل خانه را به یک قطعه‌ی آنتیک تبدیل کرد؛
این کار با استفاده از یک روغن مخصوص به نام شاپون (یا شاپان) روی سطح مورد نظر اجرا میشود.
در انواع مدرن‌تر هنر پتینه ،از پوشش ابروباد و آسمان یا طرح فرشته به عنوان الگوی پوشش استفاده می‌گردد و یا میتوان با استفاده از تکنیکهای رنگ آمیزی، طرح چوب یا پوششی نقره‌ای را روی سطح اجرا کرد. هنر پتینه کاری را میتوان روی هر سطحی اجرا کرد؛ از دیوار گچی و رنگ خورده و کاغذ دیواری شده گرفته تا سطوح چوبی وسایل خانه یا ستون‌ها.
نمای خارجی و داخلی کلیساها عموما با این نوع معماری تزئین شده اند.
هنر پتینه کاری در معماری نوین
امروزه با پیشرفت علوم معماری و دیزاین و ابداع سبکهای نوین و همچنین متریال های جدید، افکتهای مدرن و جالبی به خانواده رنگهای هنر پتینه علاوه گردیده است که به آنها نمای دکوراتیو و چشم نواز می بخشد، استفاده از رنگها و افکتهای متنوع و جذاب در اجرای پتینه تحولی نو در صنعت معماری بوجود آورده است و بدون توقف همچنان در حال تکامل و پیشرفت است. در هنر پتینه کاری بافتها و افکتهای متنوع و زیبایی توسط رنگها و ابزارهای مختلف با استفاده از خلاقیت فردی بروی سطوح کار ایجاد می‌گردد و به هنرمند و دیزاینر یا طراح داخلی اجازه میدهد که دیوارهای بی روح را تبدیل به سطوحی چشم نواز و زیبا کند.
رنگ های دکوراتیو یا پتینه تنوع و تمایز را برای زندگی امروزی به ارمغان آورده اند.
به بیان بهتر وجه تمایز خانه ها از یکدیگر هستند.
دیگر نیازی به طرح های آماده بازاری برای پوشش محیط زندگی و یا کاری نیست.
از این پس هر سلیقه ای و یا هر نوع احساسی می تواند تبدیل به پوششی هنرمندانه شود.
همان‌گونه که افکار و احساسات افراد از یکدیگر متمایز است می‌بایست جلوه‌های بصری محیطی نیز با یکدیگر تفاوت داشته‌باشد.
امکانات جدید و صنعتی اجازه میدهد که تکنولوژی را با هنر درهم آمیزیم و طرح‌هایی نو و بدیع ایجاد کنیم.
مزایای هنر پتینه کاری
دلیل رواج این نوع از دکور مزایایی است که نسبت به سایر طراحی های داخلی یا خارجی ساختمان دارد.
که عمده ترین آنها امکان ایجاد طرح های خاص طبق نظر افراد و به صورت شخصی سازی شده، می باشد.
استفاده از کاغذ دیواری یا رنگ ها، طراح را محدود به انتخاب از یک مجموعه از پیش تعریف شده می کند درحالی که هنر پتینه کاری درست مانند یک اثر ساخت دست هنرمند، منحصر به فرد و یگانه است.
دلیل بعدی این است که اجرای پتینه کاری روی هر سطحی امکان پذیر میباشد.
پوشاندن ترک و موج های دیوار و سقف ها، از دیگر مزایای آن است.
اجرای پتینه به‌سرعت صورت می‌گیرد و مشکلاتی مانند بوی رنگ یا ریختن مواد رنگی در محیط خانه به‌وجود نخواهد‌آمد.
قابلیت شستشو داشته و در هر بخش از بنا بدون نگرانی از چگونگی تمیز کردن، قابل اجراست.
در عین حال به علت استفاده از بافت و رنگ های متنوع نسبت به سطوحی که با رنگ یا کاغذ دیواری پوشانده می شوند؛ دیرتر کثیف شده و گرد و غبار و لکه را کمتر نشان میدهد. در صورت زخمی شدن سطح پتینه یا ایجاد ترک در آن، ترمیم و بازسازی در کمترین زمان و بدون باقی ماندن رد ترمیم، امکان پذیر است.
در مورد بعضی از پتینه های برجسته قابلیت رنگ شویی مجدد و تغییر رنگ در حداقل زمان وجود دارد.
مقایسه هنر پتینه کاری با کاغذ دیواری
کاغذ دیواری رایج ترین نوع دکور داخلی فعلی در خانه های ایرانی جهت پوشش دیوار هاست.
که به علت مزایای چشمگیری که پتینه نسبت به کاغذ دیواری دارد در حال جایگزین شدن با این هنر میباشد.
از جمله این مزایا دوام و ماندگاری پتینه است.
و اینکه میتوان لایه های جدید پتینه را مستقیما بروی لایه های قدیمی پتینه شده، به کار برد، و همچنین کاملا قابل شستشو بودن آن و عدم تغییر رنگ تحت تاثیر نور خورشید. و همچنین پوشش ضد استاتیک بودن اکثر پتینه ها که دیوارها را از گرد و غبار محافظت میکنند.
در نهایت لازم‌به‌ذکر است که پتینه کاری دیوار منازل جز یکی از پرطرفدارترین بازسازی‌های ساختمان در سرتاسر دنیاست.
که اخیرا در کشور ما نیز به شکل قابل قبولی ورود پیدا کرده و خوشبختانه مورد استقبال افراد تجلل پسند جامعه نیز قرار گرفته است.
پتینه طرح سنگ و طرح چوب
دلیل استقبال از پتینه طرح سنگ و چوب
در این بخش به توضیح مختصری درباره پتینه طرح سنگ و نیز پتینه طرح چوب می پردازیم.
این‌روزها باتغییر محسوس ساخت‌وسازهای ساختمانی نیاز به داشتن فضایی زیباومدرن برای ساختمان‌ها بیش‌ازپیش احساس میشود.
و نقش هنر و پتینه‌کاری برای نقاط مختلف ساختمان اعم از سقف‌ها و دیوارها بسیار اهمیت یافته‌است.
درنقاط مختلف سقف و دیوار خانه و دکوراسیون های متعددی بارها مشاهده شده است که سقف های کاذب کناف به شکل الوارهای چوبی طراحی و ساخته می شوند.
که استفاده از رنگ های ساده سفید برای این سبک از سقف های کاذب نمایی جالبی ندارد.
و نیاز به پتینه‌کاری طرح چوب برای این نوع از کارها شدیدا احساس می شود.
در اینجاست که هنر پتینه کاری به کمک ما آمده و با خلق اثری به نام پتینه طرح چوب فضا را کاملا دگرگون می‌کند.
و شما را از داشتن فضایی ساده و یکنواخت نجات می دهد.
به طوری که رنگ سفید ساده ای که هیچ برجسته گی برای خانه و دکور شما نداشته تبدیل به بافت چوب و درختی می شود که دید شما را به دکور خانه دگرگون خواهد کرد.
پتینه طرح سنگ
همچنین اجرای پتینه طرح سنگ یکی دیگر از این سبکهای هنری است که معماری داخلی را متحول نموده‌است.
اجرای پتینه طرح سنگ بر روی انواع مواد و قسمتهای مختلف ساختمان قابل اجراست.
که هنری زیبا و مورد نیاز برای هم شکل کردن محیط ساختمان، ستونهای گچی، ظروف،صنایع دستی و غیره میباشد.
اجرای پتینه طرح سنک از انواع گوناگونی برخوردار بوده و از کیفیتهای مختلفی با توجه به مهارت شخص اجرا کننده برخوردار است.
در هنر پتینه میتوان به این مسئله اشاره کرد که اجرای سنگ سازی و پتینه کاری طرح سنگ ساختمان یکی از پرکارترین و یا هنری ترین بخش از هنر کلی پتینه کاری ساختمان میباشد.
پتینه طرح سنگهایی از قبیل پتینه سنگ امپرادور پتینه طرح سنگ مرمر پتینه طرح سنگ ورده پتینه طرح سنگ تراورتن
و غیره هر کدام تکنیک خاص خود را داشته و فضایی زیبا را برای دکوراسیون خلق خواهد کرد
اجرای پتینه‌کاری طرح سنگ این‌روزها به بخشی جداناشدنی از اجرای کلی پتینه‌های لابی ساختمانهای لوکس تبدیل شده‌است.
اجرای این سبک بر روی ستونهای گچی همیشه گزینه‌ای جذاب و زیبا برای فضایی با دکوراسیون لوکس و لاکچری خواهد‌بود.
در تصویر نمونه کارهای اجرای پتینه‌کاری طرح سنگ توسط هنرمندان آنزا پتینه را مشاهده می کنید.